کد مطلب:382 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:38

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

چرا در مورد معضل بدحجابي در دانشگاهها كه به صورت عادت درآمده فكر وانديشه نمي شود؟

اما در مورد مشكل بدحجابي بايد گفت كه اين معضل در دانشگاه ها، متأثر از وجود آن در جامعه بوده و حل آن نيز ارتباط تنگاتنگي با حل آن در جامعه دارد. ابتدا لازم است ريشه ها و عوامل آن را در جامعه مورد شناسايي قرار داد و با توجه به آنها اقدامات اساسي و حساب شده انجام داد. بر اين اساس عوامل بدحجابي در جامعه به دو دسته تقسيم مي شود: الف) عوامل دروني: منظور از عوامل دروني، مجموعه مؤلّفه هايي است كه به وجود آوردن اين پديده دخالت داشته و ناشي از عملكرد افراد يك جامعه و سيستم سياسي، اجتماعي و فرهنگي حاكم بر آن است. مهم ترين آنها عبارت است از: 1. از نظر انسان شناختي و روان شناختي انسان موجودي است كه داراي قدرت اختيار مي باشد، يعني، هم توانايي انتخاب راه درست و طي كردن مراتب كمال انساني را دارد و هم توانايي پيروي از اميال و هواهاي نفساني و طي كردن مدارج انحطاط و سقوط را. قرآن مي فرمايد: {A{/Bإِنَّا هَدَيْناهُ اَلسَّبِيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً{w1-8w}{I76:3I}/}A}، {V(انسان، آيه 3)V}. بر اين اساس در جامعه اي مانند جامعه اسلامي ما - كه بسياري از احكام، ارزش ها و معارف اسلامي براي اداره جامعه تبيين شده و جاي هيچ گونه عذر و بهانه اي نيست - بعضي از احكام الهي (مانند حجاب) از سوي برخي افراد ناديده گرفته مي شود، به اين اصل و عنصر روان شناختي باز مي گردد. به عبارت ديگر يكي از مهم ترين عوامل بدحجابي در جامعه، پيروي از هواهاي نفساني است كه خود ناشي از ضعف ايمان و تقوا، تزلزل شخصيت است و... مي باشد و در مظاهري از قبيل تجمل گرايي، خودنمايي در مقابل بيگانگان و... نمود پيدا مي كند. يكي از راه هاي اصلاح جامعه از اين معضل، مقابله با عوامل روان شناختي آن و تقويت ايمان و تقواي افراد جامعه و تقويت انگيزه، عزم و اراده آنان در اجراي احكام الهي و موازين و مقررات اسلامي در سطح جامعه مي باشد. قرآن كريم مي فرمايد: {A{/Bإِنَّ اَللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّي يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ {w13-22w}{I13:11I}/}...A}؛ {Mخداوند سرنوشت هيچ قومي را تغيير نمي دهد، مگر آن كه آنان آنچه را در خودشان است تغيير دهندM}، {V(رعد، آيه 11)V}. 2. ريشه هاي تاريخي اين مسأله كه به اقدامات رژيم پهلوي براي گسترش فرهنگ برهنگي، بي بند و باري و كشف حجاب بر مي گردد، كه توانست بخشي از جامعه ما را دچار اين انحراف كند و بي حجابي را در خانواده ها به صورت يك هنجار و ارزش درآورد. روند گسترش اين معضل، هر چند با وقوع انقلاب اسلامي و فضاي ناشي از دوران دفاع مقدس، تا حد زيادي كنترل شد؛ ولي به دلايل متعددي، رگه ها و ريشه هاي خود را همچنان حفظ نمود و بعد از تغيير محيط ارزشي جامعه و فاصله گرفتن از فضاي معنوي حاصل از انقلاب و دفاع مقدس، دوباره مجال ظهور و بروز پيدا كرد. 3. كوتاهي و بي توجهي برخي از مسؤولان فرهنگي كشور در تثبيت ارزش ها و احكام اسلامي و تعميق بخشيدن به آن، از وسايل ديگر گسترش بدحجابي است. گفتني است كه به علت وجود مشكلات ناشي از تثبيت انقلاب اسلامي، جنگ تحميلي، فشارهاي خارجي محاصره هاي گوناگون اقتصادي، سياسي و... باعث شد كه بيشترين وقت و انرژي مسؤولان و دستگاه هاي دولتي به اين امور صرف شود و توجه چنداني به مسائل فرهنگي جامعه و اجراي راه كارها و برنامه هايي در جهت تثبيت و تعميق ارزش ها و احكام اسلامي مبذول نگردد. 4. بعضي از اقدامات انجام گرفته بعد از سال 1368 (از قبيل سياست هاي پولي و ارزي و...) كه به منظور تسريع در روند توسعه و رشد اقتصادي، صنعت و... انجام گرفت، ناخواسته موجب تغيير ارزش هاي جامعه، به سوي هنجارهاي مادي، مدرك گرايي، تجمل پرستي و... گرديد. 5. عملكرد منفي و نامطلوب برخي از دستگاه هاي فرهنگي (از جمله وزارت ارشاد و مطبوعات وابسته در سال هاي اخير) و ميدان دادن به افراد و عناصري كه هيچ اعتقادي به نظام اسلامي ندارند و با استفاد از تسهيلات مادي و معنوي وزارت ارشاد و فضاي باز و بدون نظارت جامعه، موجبات نشر و ترويج فرهنگ فاسد منحط دوران پهلوي و ارزشهاي حاكم بر جوامع غرب را فراهم و اوضاع فرهنگي كشور را به شدت مسموم و آلوده نمودند به گونه اي كه مقام معظم رهبري هشدارهاي شديد به مسئولين فرهنگي داده، نارضايتي خود را از عملكرد وزارت ارشاد اعلام نمودند كه در نهايت منجر به استعفاي وزير ارشاد گرديد. 6. برخي از افراط و تفريطهايي كه در سالهاي اوليه انقلاب و بعد از آن در مبارزه با بي حجابي و بد حجابي شد از قبيل استفاده روشهاي خشونت آميز و فيزيكي و... باعث بوجود آمدن تنفر و انزجار و بدبيني به اين حكم الهي گرديد. 7. اجرا نشدن فريضه مهم امر به معروف و نهي از منكر يا نظارت ملي به صورت فراگير و گسترده و نظام مند از طرف آحاد جامعه، كه در روايات متعدد ضامن حفظ و سلامت جامعه از فساد، نا امني و... شمرده شده است. ب) عوامل بيروني: مهمترين عامل بيروني تهاجم فرهنگي گسترده و همه جانبه غرب به ارزش هاي اسلامي و ملّي ما، براي بي هويت نمودن نسل جوان، تضعيف باورهاي عقيدتي در مردم و در نهايت شكست نظام اسلامي در ايران با استفاده از پيشرفته ترين وسايل تكنولوژي - اعم از نرم افزاري و سخت افزاري، عناصر وابسته داخل در عرصه هاي فرهنگي و اقتصادي و... در جهت حاكم نمودن فرهنگ و ارزش ها و مظاهر تمدن غرب. مجموعه عوامل فوق سبب گرديده كه متأسفانه عليرغم گذشت بيش از دو دهه از انقلاب اسلامي، معضل بد حجابي در جامعه اسلامي ما وجود داشته باشد. اما در مورد راه هاي برخورد و مقابله با اين پديده زشت دو راهكار قابل پيش بيني مي باشد: 1. راهكارهاي فيزيكي و برخورد از موضع قدرت با متخلفين البته اين برخورد بايد حساب شده و هنجارمند باشد. 2. كار بنيادي فرهنگي. مسلماً برخورد با اين پديده به صورت فيزيكي و از طريق دستگاههاي دولتي، بسيار دشوار و تا حدّي ناممكن است. زيرا اگر ما در مسئله لباس و پوشش اسلامي صرفاً بخواهيم از طريق زور وارد شويم، استدلال و منطق نداشته باشيم و نتوانيم حقانيت و لزوم پوشش اسلامي، آثار مثبت و فوايد و بركات اجراي اين فريضه الهي در ابعاد مختلف زندگي شخصي و اجتماعي افراد و فلسفه حجاب و... را با كار فرهنگي مستمر عميق و ريشه اي با استفاده از دستگاههاي فرهنگي و رسانه هاي جمعي و مطبوعات و... به زيباترين و بهترين صورت، ارائه دليل و برهان، ثابت كنيم، متأسفانه بايد منتظر رواج و گسترش بدحجابي و رواج ارزشهاي غربي به صورت گسترده در جامعه اسلاميمان باشيم. عامل مهم ديگري كه مي تواند ما را در مقابله با اين معضل اجتماعي ياري نمايد اهتمام جدي جامعه و دانشجويان به انجام فريضه امر به معروف و نهي از منكر است. بديهي است اگر جامعه در اين زمينه به صورت جدي وارد عمل شود و اين فريضه الهي را منطبق با شرايط و مراتبي كه در شرع مقدس معين گرديده، عملي سازد دستگاه هاي فرهنگي و مراكز موجود در دانشگاه ها نيز بهتر مي توانند در حل اين معضل اجتماعي اقدام نمايند و ضمن تشويق و ترغيب دانشجويان به انجام شؤونات اسلامي، راه كارها و اقدامات بنيادي فرهنگي را در جهت گسترش ارزش هاي اسلامي در بين دانشجويان فراهم سازند. به اميد روزي كه با همكاري مسؤولين و دانشجويان شاهد محيطي سرشار از پاكي و صفا و اهتمام جدي به رعايت ارزش هاي اسلامي در دانشگاه ها باشيم، ان شاءالله. براي آگاهي بيشتر ر.ك: 1- حداد عادل، فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي 2. فرامرز رفيع پور، توسعه و تضاد 3. علي ذوعلم، انقلاب و ارزشها 4. شهيد مطهري، مسأله حجاب.